ประวัติความเป็นมา

  กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ริเริ่มจัดทำการท่องเที่ยวเชิงเกษตร โดยเป็นความร่วมมือกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เพื่อเป็นการสนับสนุนปีการท่องเที่ยว (Amazing Thailand) กรมวิชาการเกษตรเป็นหน่วยงานหนึ่งของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่มีศูนย์วิจัยกระจายตั้งอยู่ในจังหวัดและภูมิภาคต่างๆ และมีสถานที่ที่ตั้งอยู่ในแหล่งธรรมชาติและมีพื้นที่ในการศึกษาวิจัยและพัฒนาด้านพืช และแปลงการผลิตพืช ขยายพันธุ์ การอารักขาพืช การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร แปลงต้นแบบการผลิตพืชทฤษฎีใหม่รวมถึงแปลงรวบรวมและอนุรักษ์ความหลากหลายทางพันธุกรรมพืชจำนวนมาก จึงเป็นแหล่งเรียนรู้ให้ความรู้ด้านการเกษตรอย่างครบวงจร แก่เกษตรกร นักเรียน นักศึกษา และ
ผู้สนใจทั่วไปได้เป็นอย่างดี
     กรมวิชาการเกษตรจึงเป็นหน่วยงานหนึ่งที่ได้รับการคัดเลือกให้เข้าร่วมโครงการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้านการเกษตร ภายใต้การสนับสนุนของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2543 อนุมัติให้มีการดำเนินโครงการไทยเที่ยวไทยและท่องเที่ยวเชิงเกษตร ภายใต้มาตรการส่งเสริมการพัฒนาชนบทและชุมชน (มพช.)
เพื่อสนับสนุนการฟื้นตัวของระบบเศรษฐกิจและส่งเสริมการสร้างรากฐานการพัฒนาประเทศระยะยาว กรมวิชาการเกษตรได้คัดเลือกหน่วยงานในส่วนภูมิภาคที่มีสถานที่สวยงาม
มีกิจกรรมด้านการเกษตรที่น่าสนใจ เหมาะสมสำหรับการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้านการเกษตร จำนวน 9 แห่ง ได้แก่ ศูนย์วิจัยพืชสวนเชียงราย สถานีทดลองเกษตรที่สูงวาวี ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ (ขุนวาง) สถานีทดลองเกษตรที่สูงแม่จอนหลวง ศูนย์วิจัยพืชสวนแพร่ สถานีทดลองเกษตรที่สูงภูเรือ ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี ศูนย์วิจัยพืชสวนหนองคาย และสถานีทดลองพืชสวนเพชรบุรี โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยในการปรับปรุงศูนย์วิจัยเหล่านี้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้านการเกษตร โดยการจัดสร้างสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น สถานที่จอดรถ ถนน ห้องน้ำ อาหาร ศาลาชมวิว เป็นต้น ซึ่งกรมวิชาการเกษตรได้ด าเนินงานโครงการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้านการเกษตรอย่างต่อเนื่อง และได้พิจารณาศูนย์วิจัยฯ ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้านการเกษตรเพิ่มขึ้นอีก รวมปัจจุบันมีศูนย์วิจัยที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้านการเกษตร กรมวิชาการเกษตร จำนวน 25 แห่ง อยู่ในภาคเหนือ 12 แห่ง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 4 แห่ง ภาคกลางและตะวันออก 3 แห่ง และภาคใต้ 6 แห่ง ดังนี้