สะตอพันธุ์ กวก. ตรัง 1
สะตอพันธุ์ตรัง 1 หรือสะตอสายต้น ตง.4 เป็นสะตอข้าวที่ได้มาจากการสำรวจและคัดเลือกสะตอ ที่ให้ผลผลิตนอกฤดูจากสวนเกษตรกรจากแหล่งปลูกต่างๆในภาคใต้ตั้งแต่ปีพ.ศ. 2540–2543 ทำการบันทึกประวัติพันธุ์การให้ผลผลิตนอกฤดูจำนวน 118 สายต้น (Clone) พบว่า มีสะตอข้าวที่ผ่านการคัดเลือก การให้ผลผลิตนอกฤดูจำนวน 12 สายต้น (Clone)และนำพันธุ์เหล่านี้มาขยายพันธุ์โดยการติดตาปลูกทดสอบเพื่อศึกษาการเจริญเติบโตการให้ผลผลิตนอกฤดูและคุณภาพของผลผลิตในศูนย์วิจัยพืชสวนตรัง ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2544 ถึงปัจจุบันซึ่งจากการเปรียบเทียบพันธุ์พบว่าสะตอพันธุ์ตรัง 1 เป็นสายต้นที่ดีที่สุด สามารถให้ผลผลิตทั้งในฤดู และนอกฤดูสูง คุณภาพของฝักและเมล็ดดี สมควรให้เป็นพันธุ์แนะนำของ กรมวิชาการเกษตร เพื่อเผยแพร่ให้เกษตรกรปลูกต่อไป
ลักษณะลำต้นตั้งตรงรูปร่างใบเป็นใบประกอบแบบช่อขนนก 2 ชั้นใบต่อของใบประกอบมีจำนวน 20–21 คู่ ความยาวของก้านใบ 28–29 เซนติเมตร ความยาวของก้านใบย่อย 7–8 เซนติเมตร ใบอ่อนมีสีเขียวอมเหลืองและใบแก่มีสีเขียว ลักษณะของดอกเป็นแบบช่อดอกแบบ Head ดอกแก่มีสีเขียว และดอกบานมีสีส้มอมเหลือง ช่อดอกมีขนาดกว้าง 4 เซนติเมตร ยาว 7 เซนติเมตร ลักษณะของฝักตรงและบิดเล็กน้อย มีสีเขียวและมีขนาดกว้าง 4 เซนติเมตร ยาว 41 เซนติเมตร เมล็ดมีลักษณะรูปไข่ (วงรี) สีเขียว ความสูงของต้น 5 เมตร
- ให้ผลผลิตทั้งในฤดูและนอกฤดูเพราะไม่ทิ้งใบหลังการเก็บเกี่ยวผลผลิตในฤดู ทำให้สามารถให้ผลผลิตได้มากกว่า 1 ครั้งในรอบปี
- จำนวนเมล็ดมากกว่า 15 เมล็ดต่อฝัก ฝักตรงเมล็ดมีขนาดสม่ำเสมอเรียงชิดติดกันทำให้ง่ายต่อการบรรจุฝักลงภาชนะ
ในพื้นที่ภาคใต้ที่น้ำไม่ท่วมขัง
สะตอพันธุ์ตรัง 1 การปลูกในระยะหนึ่งปีแรกลำต้นมีลักษณะเลื้อยเอน ต้องมีการใช้ไม้ค้ำประคองลำต้นให้ตั้งตรง และต้องมีการตัดยอดจัดทรงพุ่มให้มีลักษณะที่สมดุลต่อไป และไม่ควรปลูกในพื้นที่น้ำท่วมขัง
พันธุ์แนะนำ รับรองเมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 2559
ศูนย์วิจัยพืชสวนตรัง สถาบันวิจัยพืชสวน