อมฤต วงษ์ศิริ ศฬิษา พิทักษ์ สิทธิพงศ์ ศรีสว่างวงศ์ ศิริลักษณ์ พุทธวงค์ วุฒิชัย กากแก้ว บุญญาภา ศรีหาตา สุทธินันท์ ประสาธน์สุวรรณ์ และจตุรภัทร ถามูลเรศ
บทคัดย่อ
การทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพการใช้ท่อนพันธุ์สะอาดและการจัดการธาตุอาหาร เพื่อเป็นแนวทางในการลดปัญหาโรคใบขาวอ้อยในพื้นที่จากการวิเคราะห์พื้นที่พบว่าปลูกอ้อยมานาน ผลผลิตอ้อยต่ำสาเหตุเนื่องจากพื้นที่ขาดการปรับปรุงบำรุงดินที่เหมาะสม สภาพดินเสื่อมโทรมขาดความอุดมสมบูรณ์ของดิน การใช้ปุ๋ยไม่เหมาะสมและการระบาดของโรคใบขาวอ้อยจึงได้นำเทคโนโลยีที่เหมาะสมเข้าไปทดสอบร่วมกับเกษตรกร โดยใช้ปูนโดโลไมท์ อัตรา 200 กิโลกรัมต่อไร่พร้อมเตรียมดิน รองพื้นโดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์อัตรา 400 กิโลกรัมต่อไร่ ใช้อ้อยพันธุ์ขอนแก่น 3 พันธุ์สะอาดจากหน่วยงานของกรมวิชาการเกษตร ใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน แบ่งใส่ 2 ครั้ง เปรียบเทียบกับกรรมวิธีของเกษตรกร ใช้พันธุ์ขอนแก่น 3 ในพื้นที่ของเกษตรกร ใส่ปุ๋ยรองพื้นสูตร 16-16-8 อัตรา 50 กิโลกรัมต่อไร่ ครั้งที่ 2 ใส่ 46-0-0 อัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่และ 15-15-15 อัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่ดำเนินการทดสอบ ณ จังหวัดขอนแก่น อุดรธานีและมุกดาหาร ดำเนินการในปี 2559-2561 และทำ
แปลงต้นแบบ 2562-2563 พบว่า กรรมวิธีทดสอบให้ผลผลิตเฉลี่ย 15.5 15.8 และ15.0 ตันต่อไร่ สูงกว่ากรรมวิธีเกษตรกรที่ให้ผลผลิตเฉลี่ย 13.6 11.3และ13.5 ตันต่อไร่ การเกิดโรคใบขาวอ้อยคิดเป็นร้อยละวิธีทดสอบ คือ 0.10 0.16 และ 0.41 น้อยกว่ากรรมวิธีของเกษตรกร คือ 0.34 0.69 และ 0.89 ช่วยลดการระบาดของโรคใบขาวลงได้และบางปีไม่พบการเกิดโรคใบขาวเลยและเพิ่มผลผลิตจากวิธีเดิมของเกษตรกร ผลผลิตเฉลี่ยทั้ง 3 จังหวัด สูงกว่าวิธีเกษตรกร ในด้านต้นทุนและผลตอบแทน พบว่า การใช้ท่อนพันธุ์อ้อยสะอาด การใส่สารปรับปรุงดิน ปุ๋ยอินทรีย์ และปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน วิธีทดสอบให้รายได้ผลตอบแทนสูงกว่าวิธีเกษตรกร เมื่อคิดเป็นอัตราส่วนของรายได้ต่อต้นทุน (BCR) เกษตรกรสามารถขยายพันธุ์อ้อยสะอาดจากแปลงทดสอบ แปลงต้นแบบไปปลูกพื้นที่ใกล้เคียงเพิ่มพื้นที่อ้อยโรงงานต่อไปได้
สรุป
เทคโนโลยีตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร คือ ใช้ท่อนพันธุ์อ้อยสะอาดพันธุ์ขอนแก่น 3 จากหน่วยงานของกรมวิชาการเกษตร รองพื้นด้วยปุ๋ยอินทรีย์อัตรา 400 กิโลกรัมต่อไร่ ปูนโดโลไมท์อัตรา 200 กิโลกรัมต่อไร่ และใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินแบ่งใส่ 2 ครั้ง รองพื้น15-7-18 อัตรา 50 กิโลกรัมต่อไร่ ครั้งที่ 2 ใส่ส่วนที่เหลือ
แหล่งข้อมูล
อมฤต วงษ์ศิริ. 2563. รายงานโครงการวิจัยการทดสอบและพัฒนาเทคโนโลยีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตอ้อยตามศักยภาพของพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน. กรมวิชาการเกษตร. 60 หน้า.
